Linux, Terminal ve diğerleri – I

Linux da sevilmeyen konulardan birisi de terminaldir. Siyah ekranda çalışmak alışkın olmayan birisi için ciddi anlamda rahatsız edici olmaktadır. Bu durum yeni başlayan bir Linux kullancısını; Linux ‘un engin güzelliklerini görmeden, hızlıca uzaklaşmasına sebep olmaktadır.

Yeni gelişmeler ile güzel görünümlü ve daha çok fare ile kullanılan uygulamalar her ne kadar artsa da, yine bu sevilmeyen terminal içerisine dalmak gerekmektedir.

Bu yazımda bu sevimsiz ama elimiz – ayağımız olan bu nesneyi nasıl daha güzel görünümlü hale getirebileceğimizi anlatmaya çalışacağım.

Diğer işletim sistemlerinde de olan çevre değişkenlerine erişerek/değiştirerek çalışmalarımızı daha kolay hale getirebiliyoruz. Bu konuda PS1 değişkeni üzerinde duracağız. Bu çevre değişkeni terminaldeki karşılama satırıdır (prompt).

PS1 değişkeni ile; karşılama satırında istediğimiz şeyleri yazdırmamız ve/veya renklendirmemiz mümkün olacaktır.

Bir sevimsiz konsol açalım. Bu açtığımız konsol bir kabuk içerisinde çalışmaya başlayacaktır. Bu günlerde en çok bash kabuğu kullanılmaktadır. Bununla birlikte sh, zsh, tcsh/csh, ksh, fish, vb. kabuklar da bulunmaktadır.[1]

Bize ilk karşılama satırını ön tanımlı olarak gelen PS1 değişkeni verecektir.

komutu ile bu değişkenin içeriğini görebiliyoruz. Buradaki “echo” komutu diğer işletim sistemlerinden de aşına olduğumuz, kendinden sonra gelen yazıyı ekrana basmaya yarıyor. Bir değişken olduğunu belitmek için başına “$” işaretini ekliyoruz. Genelde çevre değişkenleri büyük harf ile yazılmaktadır. PS1, PS2, PATH, vb. Bu değişkenleri öğrenmek için “env” komutunu kullanabiliriz. Konuyu fazla dağıtmadan devam edelim.

Çıktı olarak da:

Şimdi bu garip şeylerin bir kaçı ne işe yarıyor, inceleyelim:

\d	Tarih “Cmt Eki 04″ şeklinde
\e	ASCII kaçış(escape) karakteri (\033 şekilde de yazmak mümkün)
\h	Bilgisayar adının ilk kısmı (“pc1”)
\H	Bilgisayar tam adı (“pc1.sirketadi.com”)
\s	O andaki kabul adı (“bash” gibi)
\t	O anki zaman 24 saat formatında (“23:59:59″)
\T	O anki zaman 12 saat formatında (“11:59:59″)
\@	12 saat formatı eki öö/ös
\u	Kullanıcı adı
\n	Bir satır alta
\w	O andaki çalışma tam yolu (“/home/kullaniciAdi”)
\!	Mevcut geçmiş olay numarası
\#	Komut sayısı
\$	Root seviyede olmayan tüm kullanıcılar için “$” karakteri görünür; eğer root ise “#” karakteri görünür
\\	Backslash karakteri
\[	Bazı görünmeyen karakterlerin yazdırılmasından sonra (kaçış karakteri gibi) formatın düzgün görünmesi için kabuğun uygun hesabı yapmasını sağlar. \[\e[31m\] gibi yazılmalı
\]	Yukarıdaki açılan parantezi kapatmak için

Artık sıkıcı açıklamalardan sonra başlayabiliriz.

yazınca

haline dönecektir.

yazdığımızda da:

halini alacaktır.

Peki eğlence nerede?

işte buradan başlıyor.

\e (escape, \007) karakterinden sonra renkli yazılar yazmak artık mümkün olacaktır.

Peki bu renkler ve formatlar nasıldır?

Ekleme

Kod	Açıklama
1	Kalın / Parlak
2	Soluk
4	Alt çizgili
5	Yanıp – sönen
7	Arka renk ile terslenmiş
8	Gizli(Şifre girişi için kullanılabilir.)

Temizleme

Kod	Açıklama
0	Tüm değişiklikleri sıfırla
21	Sadece kalın/parlak olanı sıfırla
22	Sadece soluk olanı sıfırla
24	Sadece alt çizgiyi sıfırla
25	Sadece yanıp – sönmeyi sıfırla
27	Sadece terslenmiş rengi sıfırla
28	Sadece görünmezliği sıfırla

Yazı rengi

Kod	Açıklama
39	Ön tanımlı yazı renk
30	Siyah
31	Kırmızı
32	Yeşil
33	Sarı
34	Mavi
35	Pembe
36	Turkuaz
37	Açık gri
90	Koyu Gri
91	Açık kırmızı
92	Açık yeşil
93	Açık sarı
94	Açık mavi
95	Açık pembe
96	Açık turkuaz
97	Beyaz

Arka renk

Kod	Açıklama
49	Ön tanımlı arka renk
40	Siyah
41	Kırmızı
42	Yeşil
43	Sarı
44	Mavi
45	Pembe
46	Turkuaz
47	Parlak gri
100	Koyu gri
101	Parlak kırmızı
102	Parlak yeşil
103	Parlak sarı
104	Parlak mavi
105	Parlak pembe
106	Parlak turkuaz
107	Beyaz

 

bu şekilde yazınca

haline gelmektedir.

Fakat bu kalıcı değil. Zira terminal kapatılıp açılınca eski haline gelecektir. Ancak ~/.bashrc dosyasına;

ilave eder ve kaydedersek. Artık hep ayarladığımız şekilde açılacaktır.

İyi eğlenceler…

Soru ve yorumlarınız için…