Bu yazımız geliştiriciler dışında gündelik hayattaki kullanıcılar içinde oldukça kullanışlı bir yapı için ufak bir rehber hazırladım.Hepimiz raporlarla,ödevler,dökümanlar oluşturuyoruz ,bazı insanlar kitap dahi yazıyor.Örnek kullanım olarak öğretmenler sınavları ve/veya notlarını ,kuruluşlar anlaşmaları,hali hazırda zaten kullanıyor,kendimde ödevlerimde,sınavlarımda latex kullanıyorum.Örnek bir yapı olarak oluşturduğum .template’a veya overleaf editörüne göz atabilirsiniz fakat ilk bu yazıyı okumanız sizin için daha yararlı olacaktır.
LATEX/TEX
TeX:Donald Knuth tarafından geliştirilen typesetting(dizgi) sistemidir,not:dizgi sistemi eski tip matbaalarda kullanılan harf kalıplarıdır.TeX ise bunun bilgisayar versiyonu diyebiliriz.
LaTeX:Latex ise bu baskı veya dizgi sistemi için oluşturulmuş döküman hazırlama sistemidir.
KURULUM/KULLANIM
Klasik tanım ve girişlerimizden sonra ilk olarak Texmaker adındaki editörümüzü indirelim veya overleaf editörünü kullanabilirsiniz fakat ben Texmaker editörünü kullanacağım zaten kurulumu ve kullanım her 2 yapı için oldukça kolay olduğu için (Texmaker’ı next next deyip kuracağız, overleaf websitesine kayıt olup giriş yapmamız yeterli) kurulumu es geçiyorum.Texmakerda File->New seçeneğine tıklayıp yeni bir döküman oluşturabiliyoruz
Overleaf ise kullanıcıya daha fazla kolaylık sağladığı için hazır templatelar ile amaca yönelik şeyler başlangıç seviyesi için daha rahat oluşturulabilir.
DÖKÜMAN HAZIRLANMASI
Şimdi elimizi kirletip birşeyler karalama vakti klasik bir hello world örneği ile dökümanımızı oluşturalım.Not:kodlar hem texmaker ve overleafte çalışıyor.
|
1 2 3 4 |
\documentclass[12pt]{article} \begin{document} Hello world! \end{document} |
Burada \documentclass[12pt]{article} 12pt burada 12 punto ve döküman tipimiz exam ,book,report ve article gibi opsiyonlar kullanabiliriz,latex içerisinde \begin{ ‘tag ‘ } , \end{ ‘tag ‘ } şeklinde kodlarımızı ve içerikleri hazırlayabiliriz.Buradaki kullanıma bakarsak döküman aç ve döküman kapa şeklinde komutla döküman oluşturabiliriz .Kodumuzu kopyalayıp yapıştırıp farklı kaydedelim ve sonucu görün 🙂 . FİLE -> SAVE AS şeklinde kaydedip ,quick buildin solundaki ikona basarak çıktıyı görebilirsiniz.
NOT:sağ tarafta çıktıyı görebilirsiniz,burada Quick Build ve View PDF arasındaki fark şudur :birinde anlık dökümanı hataları yoksayarak oluşturur (view pdf) diğer seçenek ise hata kontrolünü yapıp ardından çalıştırır.
ÖN HAZIRLIKLAR
Burada ise çeşitli ayarlamalar ,kullanılacak paketler ,tarih, ad soyad ,içindekiler kısmını düzenleyeceğiz.
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 |
%döküman tipi belirtir letter .etc değişebilir \documentclass[10pt]{article} \usepackage[utf8]{inputenc} %Türkçe karakterler için paket % belgenin başlığı \title{Latex rehberi} % tarih \date{2020-06-24} % yazar \author{Deniz Balcı} % içerik hakkında bilgiler \begin{document} % sayfa numalandırma \pagenumbering{gobble} % konu vb olduğu bölümler \maketitle Hello World! % new page tagı yeni sayfa açmaya yarar \newpage \pagenumbering{arabic} % içindekiler \tableofcontents \end{document} |
KONULARIN VEYA KONULARIN BÖLÜMLENMESİ
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 |
% konu başlığı \section{Section} % konuya ait farklı bir bölüm veya başlık \subsection{Subsection} % alt konuya ait farklı bir bölüm veya başlık \subsubsection{Subsubsection} % içeri |
Döküman veya hazırladığımız içeriği bölümlendirmek bu kadar kolay 🙂
MATEMATİKSEL DENKLEMLERİN YAZIMI
Latex’in en keyifli ve en avantajlı olduğu kısım yani matematiksel ifadelerin yazımına geçelim,Limit,türev integral,matris gibi matematiksel ifadeleride hemen oluşturalım.
|
1 2 3 4 5 |
\begin{equation} \tag{1} f(x)=2x+1 \end{equation} $f(x)=2x+1$\\ $$f(x)=2x+1$$ |
‘$$’, \begin{equation} matematiksel ifadeler büyür ve ortalanır ancak tablo oluşturularak düzen değiştirilebilir.Not:equation yanındaki tag ifadesi denklem sırasını manuel şekilde belirlememizi sağlar
TOPLAM VE ÇARPIM SEMBOLLERİ
\sum_{alt_sınır}^{üst_sınır} toplam sembolüne ait tag ve alt ve üst sınırlar
\prod_{alt_sınır}^{üst_sınır} çarpım sembolüne ait tag ve alt ve üst sınırlar
|
1 2 |
$\sum_{n=1}^{\infty} 2^{-n} = 1$ \\ $\prod_{i=a}^{b} 2^{-n} = 1$ |
LİMİT DENKLEMLERİNİN YAZIMI
|
1 2 3 4 5 |
% not dolar işareti latexte işaret ve matematiksel semboller için % kullanılır $\lim_{x\to\infty} f(x)$ % 2 adet dolar işareti büyük ve denklemi ortalar $$\lim_{x\to\infty} 2+x^2$$ |
TÜREV DENKLEMLERİNİN YAZIMI
|
1 2 3 4 5 6 7 |
% k kadar türev ifadesi $f^{(k)}(x)$\\ % kısmi türev $\frac{\partial f}{\partial x}$ $\frac{\partial^{k} f}{\partial x^k}$ \\ |
İNTEGRAL DENKLEMLERİNİN YAZIMI
$\int_{alt_sınır}^{üst_sınır} integral sembolüne ait tag ve alt ve üst sınırlar
|
1 2 3 4 5 6 |
% tek katlı integral $\int_{a}^{\infty} f(x)dx$ \\ % çift katlı integral $\int_{a}^{b} \int_{a}^{\infty} xydxdy$ |
ÖĞRENDİĞİMİZ ŞEYLERİN BİR ARADA KULLANIMI
Şimdi ise bütün bu öğrendiğimiz şeyleri zamanında kullanarak hazırladığım notun kodlarını ve çıktısını sizlere sunmak istiyorum.
Tex dosyası::https://github.com/SirmaXX/mathlessons/blob/master/notes/texs/trigonometrik-t%C3%BCv-int.tex
Dosyanın çıktısı :https://github.com/SirmaXX/mathlessons/blob/master/notes/pdfs/trigonometrik-t%C3%BCv-int.pdf
RESİM EKLEME
|
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 |
%döküman tipi belirtir letter .etc değişebilir \documentclass[10pt]{article} \usepackage[utf8]{inputenc} %Türkçe karakterler \usepackage{graphicx} %grafik kütüphanesi \begin{document} %resim eklemek için ufak bir figure oluşturur %not:graphicx kütüphanesi eklenmeli \begin{figure}[ht!] \centering \includegraphics[scale=0.75]{resimler/logo.png} \caption{A simple caption \label{overflow}} \end{figure} \end{document} |
Not:figure için mutlaka graphicx paketi eklenmeli !
SONUÇ VE EKLER
Bu yazımız temel seviyedeki kullanım için hazırladığım bir rehber ,öncelikle farklı amaçlar içinde kullanabiliriz ,örneğin sunumlar için beamer ,sınavlar için exam sınıfı ve tex kitap gibi birçok farklı materyali latex ile üretebiliriz.Daha fazla örnek için bireysel notlarım ve çıktılarına buradan ulaşabilirsiniz.(Kendim hazırladığım için soru veya sorunlara daha rahat yanıt verebilirim.Bahsettiğim ve bahsedemediğim birçok konu için oldukça güzel templatelere buradan erişebilirsiniz.Bu yazıyı okumak dışında sorularınız,tavsiyeleriniz veya istediğiniz içerik olursa mutlaka yorumlarda belirtin.Herkese iyi çalışmalar.
KAYNAKÇA
- https://en.wikibooks.org/wiki/LaTeX
- https://www.overleaf.com/learn